Hastalık Hastası (Fibromiyalji) Nedir?
Hiç çalışmadığınız zamanlarda bile kendinizi devamlı yorgun ve uykulu hissediyor, her yeriniz ağrıyorsa; vücudunuzdan bütün enerji çekiliyor; kol ve bacaklarınızda derman kalmıyorsa; bel ki de fibromiyalji hastalığına yakalanmışınızdır.
Ağrı ve bitkinlik şikayetleriyle aylarca hatta yıllarca tanı konulamadığı için doktor doktor dolaşan, çevreleri tarafı ile "hastalık hastası" olarak damgalanan birçok kişi esasında fibromiyalji hastası.
Dr. Fizyoterapist Gamze Şenbursa tıpta, yumuşak doku romatizması olarak tanımlanan, kadınlarda erkeklere göre 7 kat daha fazla görülmekte olan sinsi hastalık ile ilgili şu bilgileri verdi:
Fibromiyalji depresyon, sabah sertliği, karında kramp, halsizlik ve uyku bozukluklarının da eşlik ettiği; kas, eklem ve yumuşak dokuda ağrıya sebep olan bir rahatsızlıktır. Fibromiyalji 2 tür olarak sınıflandırılabilir. Birinci tür daha sık görülür ve sebebi bilinmez. İkinci tür ise spesifik; yaralanma ve cerrahiden sonra gelişmektedir. Kalıtsal etkenlerin de etkisi bulunur. Aile hikayesi bulunanlarda daha sık görülmekte.
Fibromiyalji hastası olanların en az üçte ikisi her yerlerinin ağrıdığını söyler. Hastaların birçoğu kez yaygın vücut ağrısı olmasına rağmen, ana odak bir ya da iki bölgedir. Ağrı yanıcı, zonklayıcı ya da sabit olabilir. Genellikle sabahları daha kötüdür, gün içinde iyiye gider ve geceleri yeniden kötüleşir. Bir başka belirti uyku bozukluğudur. Bu hastaların üçte birinde büyüme hormonu salgısı azdır. Uyku düzensizliğinin en büyük sebeplerinden biri budur. Hastaların %60 ila 90’ında kötü uyku bulunur. Ağrı şiddetine bakmaksızın, hastaların büyük bölümü uykuya dalmak için ve uykuyu devam ettirmekte zorluk çekerler, sık uyanırlar ve sabah dinlenmemiş olarak kalkarlar. Dinlendirmeyen uyku fibromiyaljinin temel özelliklerindendir. Karakteristik olarak uyku hafif ve huzursuzdur.
En göze çarpan özelliklerinden bir tanesi de yorgunluktur. Şiddeti farklılık göstermektedir. Hastanın günlük yaşam aktivitelerini kısıtlar.
18 HASSAS NOKTA
Fibromiyalji hastalarında birtakım duyarlı noktalar bulunur. Bu noktalardaki ağrı tanıyı koyduran en mühim kriterdir. Duyarlı noktalar, boyun, omuz, üst göğüs ve bel bölgesinde kümelenir. Toplamda 18 duyarlı nokta bulunmaktadır. Hastalığa baş dönmesi, soğuk intoleransı, migren, sık idrara çıkma, çene ağrısı, karpal tünel sendromu, deri duyarlılığı gibi farklı patolojiler eşlik edebilmektedir. Tanı koymak için 18 duyarlı noktanın en az 11’inde ağrı tespit edilmelidir.
FİBROMİYALJİ NASIL TEDAVİ EDİLİYOR?
Atakların şiddeti ve sıklığının kontrol altına alınabildiğini belirten Dr. Fzt. Gamze Şenbursa, fibromiyaljinin klinik seyri ve tedavi yöntemleri ile ilgili şunları söyledi:
Fibromiyalji tedavisinde asıl gaye ağrı – spazm* ağrı halkasının kırılmasıdır. Manuel olarak dokulara yapılmakta olan gevşetme ve spazmı çözmeye yönelik uygulamalar, yumuşak dokuların hareketinin artışına yüzeysel kan akışının artışına ve ağrının azalışına destek olmaktadır.
Omurgaya yönelik yapılmakta olan manuel uygulamalar, dokuları ve organları destekleyen, bağlayan veya ayıran dokunun hareketini arttırmaktadır. Ağrıya duyarlı oluşumlar üstündeki basıncı azaltır ve doku sıvılarını harekete geçirir. Omurgada eklem aralığında artışa neden olarak kas spazmını azaltır ve endorfin salgılanmasına yol açar. Tutuk ve ağrılı eklemleri serbestleştirir adezyonları açar ve hareketliliği arttırıp ağrıyı azaltmaktadır.
Meditasyon, yoga, hipnoz gibi gevşeme eğitimleri tedavi süreci boyunca etkindir. Kişiye ergonomik eğitim verilerek, uyku ve çalışma pozisyonları düzenlenir. Kişinin egzersiz eğitiminde büyük ehemmiyet arz eder.
KAFEİN, ŞEKER VE ALKOL TÜKETİMİNE DİKKAT EDİN
Fibromiyalji hastalarında beslenme de çok önemlidir. Stresi yok etmeye vücutta bulunan toksinleri temizlemeye ve bağışıklık sisteminin desteklemeye destek olmaktadır. Bu hastaların bilhassa şeker, kafein ve alkol tüketiminde dikkatli olmaları gerekiyor. Bazı araştırmalara göre magnezyum desteği fibromiyaljili hastaların semptomlarını azaltmaya destek olmaktadır.""
